Thursday, April 4, 2019

توو، چه‌كوچ، قه‌سپ

تهمهنی سهرهڕۆیی و ههرزهییمان
لهسالی ١٩٧٠دا، دوای قراری یازدهی ئادار و گۆتنهوه‌ی شیعاری (ههتا دونیا دونیایه، كورد و عارهب برایه‌)، ئێمهدهگهڕاینهوهبۆ ناوچهی برادۆست. لهدهشتی دیانهبۆ چهند ڕۆژێك زۆمهزۆمهداماننابو، تازهتوو پێڕادهگهیشتن. لهدهشتی خوار گوندی دێلزیان، چهند بنهتووهك ههبون، ڕۆژێك من و (ئاڕ) چوینهبن بنهتووهكی گهورهو پهل و پۆ خوارو كهونیار و تێكنیشتی، ئه‌و توو تاریك داپۆشرابو لهلك و پهلك و تووان. من مێرد مندالێكی تهمهن دهوری ١٣ سالانی بستهو سهرهڕۆ و پڕ وزهبوم. (ئاڕ) لهبهرزایی دهترسا و نهیدهوێرا بێتهسهر تایهتووهخوار ههلكهوتو و توو پێوهماوهكان. منیش لك بهلك بهسهر ههموو تایهخوار و ئاسێكاندا دهگهڕام و تووم دهخواردن و بۆ (ئاڕ)یشم دادهكوتان و دهوهشاندن. كاتێك ئهوهندهتووم خواردن، پێیان زگ چوویی(ئیسحال) بوم. وهبهخۆم ڕانهگهیشتم بێمهخوار، ههر لهسهر تایهتوو، دۆخینم كردهوهو شالوارم هینا خوار، لهبهر پڕ پهلك و تێك نیشتیی تووهكه، (ئاڕ) باش نهیدهدیتم و نهیدهزانی چیدهكهم، بانگیم كرد و گۆتم (ئاڕ) ئهو تا تووهپڕی پێوهتووی گهیشتون و ئێستا بۆت دادهكوتم، ئامادهی كۆ كردنهوهیان به‌. (ئاڕ)ی فهقیر چاوهڕوانی ئهوهبو من پێن لهتایهی توو بدهم و گشهی توو ههلوهرین بێت و ئهویش بهئیسڕاحهت خڕیان كاتهوهو بیانخوات. كهلهبلندایی و تۆقی سهری تووهكهوهداهاتمهوه، پیسایی داڕژایهخوارهوهو بهدار تووهكهكهوت و پهرت بوو، (ئاڕ) چاوی پێكهوتوو بینیی لهجیاتی توو، گو دهباری، دو لاقی ههبون، دهیویست چهند لاقێكی تریش قهرز بكات بۆ ڕاكردن و خۆ دهرباز كردن لهگو بارین، هاهاهاها، ههر چهندهخۆی دهرباز كرد، بهس هندهك پشكهگوی بهر كهوتبون. لهوسهری ئاوڕێكی لێدامهوهو بهدهنگێكی بهرز، گۆتی ههی عهمرت نهمێنێ، چۆن تووێكت بۆ وهشاندم.


چهكوشی شهكر(قهند) شكاندن
ههر لهوێ، ڕۆژێك دایكم چهكوچی شهكر شكاندنی لێ بزر ببو، پێیگۆتم، بڕۆ لای خهزالی محهمهد داودی دراوسێمان و چهكوچێكم بۆ بێنه‌. خهزال ههركی بوو، منیش لهو تهمهنیدا، ههردهم قسهكانم عهلهق و بهلهق دهكردنهوه، چومهلایی و گۆتم، خهزال، ئهزێ هاتیهچهكمهكوچی، خهزال گۆتی چی چییییییی؟ منیش دوبارهگۆتم چهكمهكوچ چهكمهكوچ. خهزال لێم تێنهگهیشت و پێیگۆتم، كوڕۆ ههی خۆلی بسهر، تو چ دهبێژی، ئهز تێناگههم. منیش سێ بارهگۆتم خهزال چهكمهكوچم دهوێت. خهزال ناچار بو، بانگی دایكمی كردو گۆتی، كچێ، ئاسیا، تهئهو كۆڕهبۆچی هناردیتهنك من، یێ تشتهكی دبێژی، ئهز تێناگههم. دایكم پێیگۆت، ناردیتمهچهكوچی شهكر شكاندن. ئهو كاتی خهزال هات، چهكوچی دایهدهستم و چهپهلۆكێكی لێدام و گۆتی ههڕهچهكوچی بۆ دایكا خۆ ببه، ههی خودێ تهنههێلاوۆ. ڕوحی خهزال شاد بێت، ژنێكی ههتا بلێی چهلهنگ و بهژن و بالا لهتهرز بو. محهمهد داود خاوهنی كۆمهلهمندالێكی سێوی بو، ژنی پێشوی چوبووهبهر دلۆڤانی خودا و مندالهكانی بێ دایك مابونهوه‌. لهگهل خهزالێ یهكتریان خۆش ویستبو، دیارهمالباتی خهزالێ ڕازی نهببون، خهزال بدهنهمحهمهد داود و ببێتهزڕدایكی كۆمهلهمندالێكی هوردهواله، خهزال بهندی داوی ڤینداریی پێ نهبچڕابو، بههۆی گهرمیی دل و خۆشویستنی محهمهد داود، ههموو مالباتی خۆی پشت گوێ خستبون و ڕهدوو محهمهد داود كهوتبو. كههاتهبهر مالی محهمهد داودیش، خزمهتێكی سۆزدارانهی مندالهكانی محهمهد داودی كرد. بهداخهوه، هێشتان گهنج بو، لهگوندی بهنێ لهسهر مندال بون،نهخۆش كهوتو كۆچی دوایی كرد و بۆ جاری دووهم مندالهكانی محهمهد داود، سێوی كهوتنهوه‌.

قهسپ و گوشپل.

لهدوای چونهوهمان بۆ گوندی بهنێی خواكوڕك، جارێك من و حهسهن حهمید و ئهحمهد حاجی شێمهد پێكهوهلهناومێرگان، شوان كار بووین. پێش نان خواردنی نیوڕانێ، بهدزیی حهسهن و ئهحمهدی تهماشای جانتاكانی نانم كرد، بینیم دهسمالێكی قهسپ و تۆڕبهیهكی كاكلهگیوز،یان بۆ دانابوین. ههستام قهسپهكانم جوان لێك دهكردنهوه، بۆخۆم كاكلهگیوزم تێدهكردن و پێكم دادهگرتنهوه، بۆ حهسهن و ئهحمهدیش گوشپل(قشپل،م تێدهكردن و پێكم دادهگرتنهوه‌. لهو كاتهی نانمان دانا، من قهسپ و كاكلهگیوزم لهناو نوردیی نانی دادنان و دهمخواردن. ئهوانیش ههر وهك من قهسپیان لهناو نانی دانا و كردیانهبالۆلكه، حهسهن قهپالێكی لێدا، لهگهل جوتن، سهرو چاوی گرژ بون و بهبێ دهنگی ههستا چووهسهر جۆگهی ئاوو تفی كرد و هندهك ئاوی لهدهمی وهركرد. ئهحمهدیش بهههمان شێوه، قهپالێكی لێدا و پێی قوت نهدرا، یهكسهر فڕێیداوهدهرێ و بهزی بۆ سهر جۆگهو هندهك ئاوی لهدهمی وهركرد. هاتنهوه، ههردوكیان تهماشای قهسپهكانی خۆیان كرد، ههرچی لێكیان كردنهوه، گوشپلهگوی بزنانیان تێدا بو، تهماشای ئهوانهی منیان كرد، ههموویان كاكلهگیوزیان تێدا بون، یهكسهر گۆتیان بهوخوایهی ئهوهئیشی عیسایه، ویستیان پڕم دهنێ و خواردنم لێبستینن، نان و قهسپهكانی خۆمم بهدهستهوهگرتن و لهدهستیان ڕامكرد. ئهوانیش ناچار بون. قهسپهكانیان فڕێدان و نان و ئاویان خوارد. ههتا ئێوارێ نهموێرا بێمهوهلایان، نهوهك لهتۆلهی ئهو كهتنهم، لێم بدهن. ئهو شتهم لهبیر چوبو، سوپاس بۆ كاك مههدیی كوڕی كاك حهسهنی، بهپێكهنینهوه، پهیوهندیی پێوهكردم و گۆتی، باوكم شتێكی ئهوهای بۆ گێڕامهوه، ئهوكاتی وهبیرم هاتهوه‌. 

وێنه‌كه‌ له‌ گوگل وه‌رگیراوه‌.

No comments:

Post a Comment