Sunday, July 21, 2019

سێودینی باپیری پێنجه‌ممان

سێودینی باپیری پێنجه‌ممان.

به‌پێی باس كردنی حه‌مه‌دی باپیرمان، بنه‌ماله‌ی ئێمه‌ به‌ ڕه‌سه‌ن خه‌لكی گوندی هاورنێ،نه‌. گوندی هارونێ ده‌كه‌وێته‌ دومه‌نی ده‌شتی به‌رازگر نزیك ئه‌و ڕوباره‌ی به‌ناو ده‌شتێدا دێته‌خوار. حه‌مه‌دی باپیرمان باسی باپیری خۆی بۆ ده‌گێڕاینه‌وه‌ و ده‌یگۆت، سێودینی باپیرم، زەوی و زارێكی زۆری هەبووە لە دەشتی بەرازگر. قەسرێکی لە گوندی چنارێ هەبووە. ئێستاش، بناغە و لا دیوارەکانی ئه‌و قه‌سر ماون و لە لای هەموو خەلکی بەرازگر قەسری چنارێ ئاشکرا و مەشهورە. له‌ گێڕانه‌وه‌ی حه‌مه‌دی باپیرماندا واده‌رده‌كه‌وت كه‌ سێودین كه‌سێكی ده‌ست نه‌خۆش و توند میجاز بوبێت. له‌سه‌ر توند ته‌بیعه‌تی،  لەگەل عەبدوللای کوڕی لێك ده‌كه‌ون و سێوه‌دین توڕه‌ ده‌بێت، به‌ عه‌بدوللای كوڕی ده‌لێ، له‌ مال و مولكی خۆمت بێ پشك ده‌كه‌م و ناهێلم هیچت بۆ بمێنێته‌وه‌." له‌و پێكنه‌هاتندا، سێودین لە ڕکی عه‌بدوللای کوڕی، ده‌ڕواته‌ لای بەگزادەکانی چنارێ و ده‌كه‌وێته‌ گفتوگۆ له‌گه‌لیان و پێیان ده‌لێ، ”ئه‌گه‌ر خزمەتم بکەن هەتا دەمرم، قەسرو سەرجەم زەوی و زاری چنارێ و هارونێتان لێ نه‌زر ده‌كه‌م.  به‌گزاده‌كانی چنارێش وه‌عدی پێ ده‌ده‌ن كه‌ خزمه‌تێكی باشی بكه‌ن و نه‌هێلن له‌ هیچی كه‌م بێت. سێودین قرار ده‌دات و هه‌موو عه‌رد و قسریان نه‌زر ده‌كات. ئه‌وانیش خزمەتیان کردووە بۆ ماوەیەکی درێژ، به‌س دیاره‌ زۆر ڕوح چڕ بووه‌ و زوو نه‌مردووه‌، ده‌كرێ به‌هۆی بێ میجازییه‌وه‌، ئه‌وانیش لێی بێزار بوبن، بۆیه‌ ڕۆژێك لە به‌رزایی له‌سه‌ر قەسری چنارێ پالێكیان پێڕانایه‌ و فڕێیان داوەتە خوارێ، له‌گه‌ل فڕێدانه‌خوار و به‌ عه‌ردی كه‌وتن، ڕوحی ده‌رچووه‌، یاكسه‌ر ئه‌وانه‌ی له‌ قسرێیان فڕێدابووه‌خوار، كردنیانبووه‌ هاتو هاوار و گۆتوویانبو گایەك لە بن قەسرێ لێیداو کوشتی. ئیتر به‌و شێوه‌، سێودین،یان كوشتبو  و هەرچی ملك و ئه‌ملاكی هەیبو به‌ قه‌سره‌وه‌، هەر هەمووی کەوتبووه‌ دەست بەگزادەکانی ئەو دەوروبەرو هه‌تا ئێستایش. 

دیاره‌ هه‌ر به‌و هۆیه‌وه‌، عه‌بدوللای باوكی باپیرمان هیچ ملكی نابێت، هه‌تا میراتی له‌بۆ حه‌مه‌دی باپیرمان به‌جێ بمێنێت، عه‌بدوللایش هه‌ر له‌ ته‌مه‌نی لاویدا كۆچی دوایی ده‌كات و باپیرمان و خوشك و براكه‌ی به‌ هێتیمی ده‌مێننه‌وه‌. له‌ جه‌نگی جیهانیشدا، كولب و برسیه‌تی بال به‌سه‌ر ئه‌و ناوچه‌دا ده‌كێشی و خه‌لكانی ده‌ست كورد و نه‌بویی، زۆر شه‌پرزه‌ ده‌بن. باپیرمان له‌ ناچاری بۆ ماوه‌یه‌ك ده‌بێته‌ شوانی به‌درۆی به‌گزاده‌. هه‌رجار باپیرمان به‌ باشی سه‌نای به‌درۆ و خێزانی به‌درۆی ده‌كرد و ده‌یگۆت، زۆر یارمه‌تیی منیان ده‌دا و لێنه‌ده‌گه‌ڕان له‌ هیچم كه‌م بێت. ده‌یگۆت، ئه‌وان وه‌ك شوان حیسابیان بۆ نه‌ده‌كردم، به‌لكو وه‌ك كوڕی خۆیان ئه‌ژماریان ده‌كردم. به‌س پاشان باپیرمان له‌گه‌ل شینۆ و فاتیمه‌ی خوشكی ڕو له‌ قه‌لاتی هه‌ولێرێ ده‌كه‌ن. هه‌ر له‌وێ به‌ سه‌پانی ژیان ده‌گوزه‌رێنن هه‌تا باپیرمان له‌گه‌ل خه‌مێی دامیرمان ده‌بنه‌ هاوژین. ئه‌وجا دوای جه‌نگی جیهانیی یه‌كه‌م، ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ناوچه‌ی برادۆست، به‌هۆی سێودین و دۆڕاندنی سه‌رجه‌م ملك و مالی، باپیرمان هیچی ئه‌وتۆی له‌ ده‌شتی به‌رازگر نابێت كه‌ ئومێدی له‌سه‌ر دامه‌زرانه‌وه‌ی پێی هه‌بێت، بۆیه‌ له‌پاش جه‌نگی جیهانیی یه‌كه‌م كه‌ باپیر و داپیرمان ده‌بنه‌ هاوژین و مال، ده‌ستبه‌رداری ده‌شتی به‌رازگر ده‌بن و ڕو  له‌ گوندی به‌نێی خواكوڕك ده‌كه‌ن و له‌وێ ئاكنجی ده‌بن. له‌ گوندی به‌نێ هنده‌ك ملك و میراتی شینۆ و فاتیمه‌ی خوشكی باپیرمان به‌ میرات بۆ ده‌مینێته‌وه‌ و هه‌نده‌كیشیان كڕیوه‌. به‌هه‌رحال، باپیرو داپیرمان توانیانبو له‌ ژیانی گوندی به‌نێدا سه‌ركه‌وتوانه‌ ببنه‌ خاوه‌نی زه‌وی و ملكێكی زۆر، باشترین ده‌ره‌دیی گوندی به‌نێ، هی باپیر و داپیرمان بو. داپیرمان هه‌ر زوو كۆچی دوایی كردبو و ئێمه‌ پێیڕا نه‌گه‌یشتین. باپیرمان هه‌ر مابو هه‌تا ٢٥\٢\١٩٩١ ئه‌ویش له‌و ڕۆژیه‌وه‌ مالئاوایی له‌ ئێمه‌ و ژیان كرد. باپیرمان ده‌ره‌دیی گوندی به‌نێی كردیته‌‌ به‌یتولمال و به‌ قه‌ولی ئه‌و بێت، ئه‌و ده‌ره‌دی، كڕین و فرۆشتنی پێناكرێ و ده‌بێ هه‌رده‌م بۆ بنه‌ماله‌مان بمێنێته‌وه‌. ده‌ره‌دیی سولكێش خۆسه‌ر هی باپیرو داپیرمان بون و له‌ خێرو ناوچاوانی ئه‌وانه‌وه‌، كه‌ ئێمه‌ پێڕا گه‌یشتین، خاوه‌نی پاوانی خۆمان بوین هه‌تا له‌ سالی ١٩٧٨ گونده‌كانمان ته‌ڕحیل كران و ئێمه‌یان له‌و ناوچه‌ و لانه‌ی‌ ڕه‌سه‌ن مه‌حڕوم كردین. دوای سه‌ره‌تای هاوینی ١٩٧٨ كه‌ ته‌ڕحیل كراین، هه‌تا ئێستایش ئه‌و ناوچه‌ ئه‌مانه‌ت و ژیانی ئارامی به‌خۆیه‌وه‌ نه‌بینیه‌وه‌. ئێستایش به‌ خه‌یال ئێمه‌ هه‌ر خاوه‌نی ئه‌و گوند و زه‌ویاین، به‌س به‌ واقع، هیچ خێرمان لێی نه‌بینیوه‌ و دوای ته‌ڕحیل نه‌مانتوانیوه‌ له‌وێ بژین و بمینین و خۆمان به‌ خاوه‌نی بزانین. 

باپیرم زۆر باس و قسه‌ی بۆ ده‌گێڕاینه‌وه‌. زۆر به‌ وردی باسی له‌ شه‌ڕ و ململانێی به‌ینی به‌گزاده‌كانی ئه‌و به‌ر و ئه‌مبه‌ری ڕوباری به‌رازگر ده‌كرد. ئه‌و له‌ گێڕانه‌وه‌كانیدا، ناوی زۆریانی له‌ یاد بو. به‌س به‌داخه‌وه‌ كه‌ به‌نده‌ زۆربه‌ی ناوه‌كانم له‌ یاد نه‌ماون. باپیرم سه‌یر قسه‌ی ده‌گێڕانه‌وه‌، باسی ده‌كردو ده‌یگۆت، به‌گزاده‌كانی هه‌ردو به‌ر هه‌ر له‌ شه‌ڕ دابون دژی یه‌كتر، ده‌یگۆت هه‌ردو به‌ر نۆ گێره‌ی نۆ نۆیان له‌ یه‌كتر كوشتونه‌ واته‌ زیادتر له‌ هه‌شتا كه‌سیان له‌ یه‌كتر كوشتونه‌. خۆزگه‌ كه‌سێك ئه‌و كورته‌ بابه‌ته‌م بۆ به‌ڕێز نوره‌ددین جه‌وهه‌راغا بخوێنیته‌وه‌. له‌گه‌ل ڕێزو سوپاس بۆ هه‌ر كه‌سێكی ده‌یخوێنیته‌وه‌.

ئومێده‌وارم به‌گزاده‌ به‌ڕێزه‌كان به‌ هه‌له‌ له‌و كورته‌ نوسینه‌م تێنه‌گه‌ن. ئه‌وه‌ ته‌نها گێڕانه‌وه‌ی مێژووه‌ و وه‌ك چۆنم بیستووه‌، به‌ ئامانه‌ته‌وه‌، باسم كردووه‌.

No comments:

Post a Comment