مرۆڤ بۆخۆی بەدیۆم و وێرانکەرە، کەچی گیاندارێک یان بالندەیەکی بەستئەزمان و بێ زەرەر بە بەدیۆم دەزانی. مندالێکی فامدار بووم. هەردەم گوێم لە خەلکانی ئاوایی و دەر و دراوسێ دەبوو، دەیانگۆت ”بەیانی کە ویستت سەفەر بکەیت و مارت بینی. سەفەرەکەت بەتال بکەی باشە. دەگۆترا بینینی کێروشک (کەروێشک) لە ئێواراندا بەدیۆمە و شتێکی خراپت دێتە ڕێگا. دەگۆترا کوندەبۆ (کوندەبەبۆ، کوندە پەپوو) لەهەر گوندێک بخوێنی، وێران دەبێ، یان دەگۆترا، چومە فلانە گوندی، ئەوەندە چۆل بوو، دەتگۆت کوندەبۆ تێیدا خوێندویەتی“. مرۆڤەکان بۆخۆیان لە بەدیۆمیدا غەرقن و هەردەم یەکتر وێران دەکەن. لەبیرمە لەسالی ١٩٥٨ شەعب شەعبانێ بەرپا بوو، بە نیازی خۆیان دژی شێخ و ئاغایان هەلگەڕانەوە. کەچی لە لایەکەیتر پالپشتییان لە مالە شێخی بارزانی کرد و مەلا مستەفای بارزانی و چەکدارە خێلەکیەکانی بە پالپشتیی شوعیەکان و شەعب، هێرشیان کردە سەر دەڤەری برادۆست و زیادتر لە ١٥٠ گوندیان وێران کردن بەبێ ئەوەی کوندەبۆی بەستئەسمان ئاگای لێبێت. برادۆست ئاوارەی تورکیا و ئێران بوون هەتا سالی ١٩٦٢، ئەو کاتی لەناچاری پەیوەندیان بە دەولەتی عێڕاق کردەوە و لە ترسی لەشکری بارزان نەیانتوانی بێنەوە دەڤەری خۆیان و گوندە وێران کراوەکانیان ئاوەدان بکەنەوە. بەو هۆیەوە ڕویان لە دەڤەری خۆشناوەتی و سورچیایەتی و هەولێر و دەشتی هەولێرێ کرد. ئێمە مالمان کەوتە گوندی ماوەرانێ لە خوار شەقلاوێ. گوندی ناوبراو لەژێر سەرپەرشتیی سالحاغا و سەلماناغای برای دابوو. ئەوانیش یارمەتییان داین و هندەک خانییان بۆ ئێمەی ئاوارە چۆل کردن و ئەو زستانی لەوێ ماینەوە. ئێوارەیەک کوندەبۆیەک لەسەر چختە سۆرکەکانی بەرامبەر گوندی ماوەڕانێ دەیخوێند. خەلکان کەوتنە دلەڕاوکێ و گۆتیان ”بەخوای کوند لەو گوندەشی خوێند. بابم تفەنگچییەکی نیشان هنگێو بوو. دەستیدایە تفەنگێ و پارێزی بردە کوندی سروشتی. لەگەل شریقێنی تفەنگێ، کوندەبۆی چاو خوماری ڕوحی شیرینی دەرچوو و بووە قوربانیی عەقلی ژار و کلۆلی مرۆڤ. بە کوشتنی کوندەبۆ، خەلکان دلیان داکەوت و وایاندەزانی کوندەبۆ ڕێبەرایەتیی ئەو هێزەی کردووە کە لە ١٩٥٨گوندەکانیانی وێران کردن نەک مەلا مستەفای بارزانی!..
ئایی کوردی پەروەردە سەقەت، چۆن شێخ و ئاغا و داگیرکار هەردەم بەکارتان دەهێنن و خۆتان بەدیۆم و خاپورکەر و وێرانکەرن، کەچی جوانترین و چاوگەشترین و بەسودترین بالندە بە بەدیۆم دەزانن. لێرەدا نامەوێ خوێنەرە ڕێزدارەکان وابیر بکەنەوە کە تەنها مەلا مستەفا تاوانباری سەرەکی بووە. نەخێر، کورد زۆربەی عەشائێر و شەخس پەرستن و هەموویان تاوانبارن، بە شێخ ڕەشید لۆلانی و تەواوی میر و بەگ و بەگزادەکانی برادۆستی و بارزانی و گشت عەشیرەتەکانیدیی کورد. هەر ئەوتۆ تاک بەتاکی کورد تاوانبارن کە چەک بۆ شێخ و ئاغا و حیزب و میلیشیاداران هەلدەگرن و هێرش دەبەنە سەر هاوزمانانیان.
بێینەوە سەر بابەتی کوندەبۆ:
لێرە لە ئەمەریکا پێچەوانەی کورد بیر دەکەنەوە دەرحەق بە کوندەبۆ. دانیشتوانی ئەمەریکا دەلێن
”ئەگەر کوندەبۆ لە دەورەی مالتان هەبوو و بیندرا، ئەوا دەرگای خێرتان بەڕوودا دەکرێتەوە. بەختی خەوتوتان هۆشیار و چالاک دەبێتەوە. لەبۆ زۆر هاولاتیانی ئەمەریکا، بینینی کوندەبۆ، نیشانەی تاجی ژیری و زانینە. وابڕوا دەکەن کە کوندەبۆ نیشانەی سەرەتایەکی نوێ و خۆش و شادیهێنەرە.
منیش بڕوام وایە کە هەموو زیندەوەرێک جوان و پێویست و پیرۆزیی سروشتە و لازمە هەم بە جوانی ببیندرێن. هەم بپارێزرێن و مرۆڤ بەدیۆمیی خۆی نەخاتە ئەستۆی سروشت و گیانداری هەمەجۆر و ڕەنگەکانی خوایی.
ئەم بابەتەم بۆیە نوسی: چونکی دوو ڕۆژ بوو کوندە بۆیەک میوانمان بوو. هەردەم بەرمدەدا دەرەوە و نەدەڕۆیشت. ئەم بەیانیەیش کێشتی لەگەل خواردین و هەر وەک پێشتر بەرمدا، بەس یەکسەر بالی لێکدان و بەبێ دەنگی ڕۆیشت و نەگەڕایتەوە. هیوادارم پارێزراو بێت و ئەزمونی ژیانێکی خۆش بکات.
No comments:
Post a Comment