هەر لە دەستپێکی سەدەی نۆزدەدا ئەو ناوچانە بەهۆی ململانێی ڕوسیا و تورکیا و دەولەتانی تر، لە ژیانێکی زۆر نالەباردا بون. بەرە بەرەیش لە جەنگی جیهانیی یەکەمەوە نزیک دەبووەوە. ئیدی کاریگەرییەکی زۆر سەخت بوو و نەبونی و پێڕانەگەیشتن ژیانی یەجار گران کردبوو لە باری ئابووری و بژێویی ژیانی خەلکانی ئەو ناوچەوە. به‌تایبه‌ت باپیرم زۆر به‌خراپی و دڕونده‌یی باسی له‌شكری عورس (ڕوسیا) و تورکیای ده‌كرد و ده‌یگۆت، ”ئه‌وه‌نده بێ زه‌میر و بێ ویژدان بوون، به‌سه‌ر هه‌ر ناوچه‌یه‌كدا زالبانه، كه له‌و ناوچه ده‌كشانه‌وه، هه‌رچی خواردن و دانه‌وێله هه‌بایه، له‌شێوه‌ی تالان كۆیان ده‌كرده‌وه، ئه‌وه‌ی پێیان بردرابا ده‌یانبرد، ئه‌وه‌ی ده‌مایه‌وه ده‌یانسوتاند بۆ ئەوەی دانیشتوانی ئەو دەڤەر سودی لێوەر نەگرن.
مردنی حه‌سه‌نی برای باپیرمان له‌و كولبدا:
حەسەنی برای باپیرمان بە هۆی كولب و زات په‌یدا نه‌بوونه‌وه لەشی بێهێز و لاواز دەبێت، بەرگەی برسیایەتی ناگری و وەک سەدان کەسی تر گیان لەدەست دەدات. مردن ئەوەندە زۆر بووە، ژێرگل کردن و شاردنەوەی لاشەکان زۆر کەم بووە. زۆر زه‌حمه‌ت ده‌بێت باپیرمان كه‌سانێك په‌یدا بكات بۆ بنخۆل کردنی ته‌رمی براكه‌ی و ژێرگل كردنی. دیاره چاوی به‌رایی ناده‌ن لاشه‌ی بێگیانی براكه‌ی ببینێ قه‌ل و خه‌رته‌ل و سەگەکان بیخۆن، هەولی زۆر دەدات و چەند کەسێك دەدۆزیتەوە، پێیان دەلێ: "وەرن لاشەی براکەمم بۆ بشارنەوە، هەول دەدەم بچمە لای خۆش كاكۆ بەنەیی و ئاوده‌ل ئێشمەیی، چەند سەر بزنیان ماون، هەموو ملکی خۆمیان دەدەمێ بە یەك بزن، بۆ ئەوەی پاداشتی شاردنەوەی لاشەی برام، بۆ ئێوەی سەر ببڕم و تێرتان بکەم." ئەو کەسانە دەست بە هەلکۆلینی قەبر دەکەن. باپیرمان دەڕوا بۆ لای خۆش و ئاوده‌ل کە بزنیان لێ بکڕی. کە دەگاتە لایان، دەبینی بزنەکانی خۆش و ئاوده‌ل،یش هەموویان دزراون و لێیان تالان کراون. ئه‌وانیش بەبێ بزن و خواردن ماونه‌تەوە. هەتا باپیرم دەگەڕێتەوە، براکەی ژێرگل کراوە و ئەو کەسانەش لەوێ نەماون و هەر یەکەی بۆ لایەک ڕۆیشتووە. باپیرم باسی دەکرد و دەیگۆت، "بەڕێگاوە دەیان لاشەی ژن و مێرد و مندالانت دەدیتن. حەیوانات و قه‌ل و خه‌رته‌ل و سەگە برسییەکان لاشەیان دەخوارد و کەس توانای نەبوو لێیان ببیتە خاوەن و بیانشارنەوە. هه‌موو جارێ باپیرم ده‌یگێڕاوه و ده‌یگۆت، "سالێك هه‌ر سی ڕۆژی ڕه‌مه‌زان به‌ڕۆژو بووم به‌بێ ئه‌وه‌ی یه‌ك مسقاله زاتم خواردبێت. ته‌نها خواردنم توو بوون." هه‌ر ئه‌وتۆ باسی كابرایه‌كی ده‌كرد و ده‌یگۆت، "مه‌رعان هه‌بوو، هه‌نده‌ك له‌خۆی ڕازی بوو. پێشی كولب دابێت و خواردن ده‌ست نه‌كه‌وێت، ڕۆژێك ماله‌جیرانێكیان بانگی ده‌كه‌ن بۆ خواردن. كه‌ده‌چێته مالیان ده‌بینێ ته‌نها برنج به‌شیریان هه‌یه، ده‌كشێته‌وه و ده‌لێ، "برنج به‌شیر ناخۆم،" باپیرم گۆتی، ”كه زات نه‌ما، ڕۆژێك هه‌مان جیران ده‌گاته مه‌رعانی و ده‌بینی، تاكه كالكێكی خواردووه و هه‌ر كه‌ته كالكێكی له‌پێدا ماوه و به‌حه‌سته‌م نوزه‌ی له‌به‌ر دێت له‌برسان. ئه‌ویش بانگی ده‌كات و دەلێت، "ها مه‌رعان، برنج به‌شیری ناخۆی؟" ئیدی ئه‌و ته‌علیق ببووه باو له‌ناو خه‌لكانی ئه‌و گونداندا، هه‌ر كه‌سێك زۆر برسیی ببا، پێیان ده‌گۆت، برنج به‌شیری ناخۆی؟ (کالک پێلاوی ئەو زەمانی بون، لە چەرمی گا و گامێش و چێل دروست دەکران و بە بەن و سۆژن پێکەوە دەدروان و لەپێ دەکران. دیارە مەرعان لە بێچارەییدا کالکێکی خۆی خواردووە). باپیرمان ده‌یگۆت "پاش مردنی برام، منیش هێتیمێكی بێكه‌س مامه‌وه. ناچار بووم بۆ ماوه‌یه‌ك بچمه لای به‌درۆی بەگزادە، (به‌درۆ به‌گزاده‌یه‌كی ده‌ست ڕۆیشتوو بووە) خێزانی به‌درۆش دلی پێم ده‌سوتاو زۆر یارمه‌تیی ده‌دام. باپیرم له‌گێڕانه‌وه‌یدا ناوی خێزانی به‌درۆی ده‌هێناو ده‌یگۆت ژنێكی زۆر باش و دلفراوان و نانده‌ر بوو." به‌داخه‌وه ناوی ئه‌و شێره ژنه‌م له‌بیر نه‌ماوه. به‌س باپیرم ده‌یگۆت، "وه‌ختێك وه‌یلێهات، نان یه‌كجاری په‌یدا نه‌ده‌بوو." ده‌یگۆت، "به‌هاری به‌سه‌ر‌دا هات و خه‌لكان به‌گیا و په‌لكه‌داران ده‌ژیان." هاوژینی به‌درۆ، قۆغه‌یه‌كی له‌بۆ هاویشتبوومه بنی جه‌نتای شوانی و پێیده‌گۆتم، كوڕم ڕۆژی دوو قۆغه شیر بۆخۆت بدۆشه و بیانخۆره‌وه بۆ ئه‌وه‌ی قه‌ده‌مت نه‌شكێ و توانای شوانیت هه‌بێت. باپیرم له گێڕانه‌وه‌یدا گۆتی، من به‌و شێوه خۆم ڕاگرت و له‌برسان نه‌مردم.
وێنەم لە گوگل وەرگرتووە و پەیوەندیی بە ڕوداوی ناوچەی برادۆستەوە نییە.
هەتا بتوانین لەگەلتانین بەو کورتە بابەتە مێژوویانە.
No comments:
Post a Comment