پێشی بێمە سەر بابەتی ڕەدوکەوتنی (م) خاتون، دەمەوێ کورتەباسێک لەسەر گەنجان بە گشتی و کچانی سۆفییان بەتایبەتی بگێڕمەوە. لەو پێنج سالانەی لە گوندی مەلاعومەر گیرسابوینەوە دەیان گیرو گرفت ڕویاندا. لەو سەردەمیدا، لەناو ئێمەی خواکوڕکی یان بلێین سۆفیدا، حەز و خۆشویستنی کچ و کوڕان شتێکی ئاسایی بوو و کوشتنیان لەسەر نەبوو. بەس کچانی ئەو گوندان بەهیچ شێوەیەک نەیاندەتوانی تەماشای گەنجێک بکەن بەناوی خۆشویستنەوە لە ترسی مالباتیان.
بە هەموو مالەکانی ئاوارەی ئەو گوند، یەک ڕەوە کچ و کوڕی گەنج و هەرزە هەبون. کچەکان ڕۆژانە بە یەکەوە دەچونە پاچە و بژارە و خزمەتی بیستانان و پەمو ڕنین و کێشانەوە بۆ سەر نعۆر و جێی دیاریکراو. بەهۆی ئەوەی ڕۆژانە بە یەکەوە بون، زۆر سەرەڕۆ و یاریکەر و پەلامادەری بە کۆمەل بون. هەموویان کچی خۆپارێز و بە ئەخلاق بون. بەس کە دەگەیشتنە یەکتر، وەک ڕەوە بەراز بون و یاری و حەنەک و لاقردیان بە یەکتر و هەر کەسێکی تریش دەکرد کە بە بەردەستیان کەوتبا.
کەسێکی گەنجی ئەو گوند، ناوی (م) عەزیز بوو. گەنجێکی حەز لەخۆکەر و پۆشتە بوو. دەنگێکی زۆر ناسک و لەباری هەبوو، هەردەم لە شەوانی ساوار کوتاندا ئەو بانگ دەکرا بۆ گۆرانی گۆتنی وەبەر ساوارکوتانێڕا. زۆربەی گۆرانیی فۆلکلۆریی درونە و پالەیی لەبەر بون. ڕۆژێک ڕەوەیەک لە کچەکانی سۆفییان گەیشتبونە یەکتر و چوبونە سەر کاڕێزی گوندی. کاڕێزەکە یەک جۆگەی گەورە ئاوی لەبەر دەڕۆیشت. (م) عەزیزیش لەناو بیستانان دەهاتەوە و کچەکان ڕێی لێدەگرن و پێیدەلێن، ”وەرە گۆرانیمان بۆ بلێ و هەلپەڕکێ دەکەین“. ئەویش دەست بە گۆرانی دەکات و کچەکان شایی دەکەن هەتا هیلاک دەبن. پاشان هەر دەست بە (م) عەزیزی دادەهێنن و پەسنی دەکەن و دەلێن ئۆیی چ لاوێکی لایێق و پۆشتە و جوانە. ئەو دەلێ من مێردی پێدەکم، ئەویتر دەلێ، بەخوا لێناگەڕێم خۆم مێردی پێدەکەم، ئەو لەبۆخۆی ڕایدەکێشی ئەویتر لەودیوی ڕایدەکێشی. بە هەر هەمووان لێکی دەکێشنەوە و جل و بەرگی دەدڕێنن و دەیخەنە ناو جۆگەی دەراوی کانیێ، چەند لیم و لیتۆری کاڕێزێ هەیە، هەمووی پێدا دەدەن و ڕاست هەلدێن و دەڕۆن. باپیرم گۆتی ”بەسەردا چوم و (م) عەزیزم بینی، دەتگۆت ڕاوە بەراز لەناو قوڕێیان شێلایە. گۆتی پێمگۆت، ئەوە چییە کێ وایلێکردی“؟ گۆتی ”(م) عەزیز لە ڕق و توڕەییان گۆتی، هەی نەفرەت لە هەموو سۆفییان بێت لەگەل تەربییەت و ئەخلاقیشتان“. باپیرم گۆتی ”هندەک دلیم دایەوە و یارمەتیمدا هەتا تۆزێک لە قوڕ و لیتاو خاوێن بویەوە. پاشان (م) عەزیز ئەوەندە متوعی سۆفیان ببوو. هەردەم لە پەیوەندی دابوو لەگەلیان و زانیم پاشی سالی حەفتایش بۆ سەردانی هندەک ڕەفیقی، هاتبووە گوندەکانی گەلیی خواکوڕکی.
به‌دوو كه‌وتنی (م) خانی كچی(ح) سپیارەیی لە گوندی مەلاعومەر:
له‌و سەروبەنددا لە کۆتایی سالانی شەستدا(م) خانی كچی سۆفی (ح) سپیارەیی ڕەدوو (بەدوو)ی خزمێكیان كه‌وت به‌ناوی (ع). کە (ع) کچەی ڕواو هەلیگرت، بابی کچە شێت و هار بوو. لە توڕەییاندا خوێنی لە چاوان دەباری. لەو هەلچوندا بابی کچە مالی (ح) دورجه‌یی تاوانبار كردن. گوایه ئه‌وان ده‌ستكایه‌تی و ده‌ستدۆزیان بۆ (ع) كردووه و کچەیان هەلخەلەتاندووە بۆ ڕەدوکەوتن. له‌سه‌ر هندێ ئێواره‌یه‌ك (ح) سپیارەیی و (ح) دورجه‌یی لە ڕێگەی کاڕێزی گوندی دەگەنە یەکتر. (ح) سپارەیی بە (ح) دورجەیی دەلێ "عەیب ناکەن (گ......) بکەن و کچەکەی منتان هەلخەلەتاندووە و ڕەدوتان خستووە"؟ (ح) دورجەییش کەسێکی خۆپارێز بوو، خۆی نەدەهێنا ئەو ڕێزەی دەستدۆزی بۆ کچ و کوڕانی دراوسێیانی بکات و وشەی (گ.....)یی پێ هەزم ناکرێ و بە توندی وەلامی دەداتەوە. (ح) سپیارەیی گەف دەکات و دەبەزیتەوە مالێ و تفەنگ دەهێنی. هەردوکیان ستاره له یه‌كتر دەگرن و یه‌كتری دەدەنە به‌ر تفه‌نگان و بۆ كوشتن ده‌یان هاویشته یه‌كتری. بابم و چەند کەسێکی تر وەک بەڕەوانکار هەولیاندا لەکۆل یەکتریان بکەنەوە، بەس (ح) سپارەیی هەر "دەیگۆت، جێی قبول کردن و لێخۆشبون نییە و هەر دەیاکوژم. خه‌به‌ر درایه سۆفییه‌كانی چه‌مه‌دوبز، له‌وێڕا، حاجی (ش) و حاجی (ک) و چه‌ند چه‌كدارێكیتر هاتن، ده‌وره‌یان له (ح) سپارەیی،دا. دیار بوو نەیویستبوو تەسلیمیان ببیت و هەر چەکی لێیان ڕاست کردبویەوە. پاشان بە قسەی خۆش و زمانلوسی دەورەیان لێیدابوو و چه‌كیان كردبوو. لە کاتی چەک کردنی، خۆی بچوڕیبویەوە، ئەوانیش قونتاغه تفه‌گەکیان لێدابوو، سەریان لێی شکاندبوو. به‌و شێوه دەست و پەلیان لێبەستبون و بردیانبووه مالی حاجی محەمەدی شێخ ڕه‌شید لۆلانی له گه‌ڕه‌كی ئیسکان، شاری هه‌ولێر. ئیدی حاجی محەمەد هەردوو لای بانگ کردبون و ڕازیی کردبون کە چیدی گێچەل بە یەکتر نەکەن. سەرەڕای ڕازیبونیان کە شەڕ بە یەکتر نەفرۆشن، هەر لالوت بون و تێکهەلاوی و گفتوگۆیان بە یەکەوە نەمابوو. لەپاش ماوەیەکی درێژ، خەلکانی خێرخواز هەولیاندابوو. (ح) سپیارەیی کچەکەی و زاواکەی قبول کردبونەوە. هەرچەندە نازانم بە چ شێوەیەک سولحیان کردبوو. بەس ئەوەندە دەزانم کە کچە ڕەدوو کەوتووەکە و کوڕەی هەلگری بە ڕێزەوە هاتنەوە مالە خەزوران و بونەوە خۆشەویستی یەکتری. کورد دەلێ (هەر چاکە چاکە) خۆزگە هەموو تێکنەگەیشتن و گرفتەکان بە عەقل و دانایی چارەسەر دەکران نەک بە کوتک و سنگی.
No comments:
Post a Comment