فاتیمەی خوشکی باپیرمان و شینۆی هەوژینی:‌

شینۆ و فاتیمە هەر لە گوندی بەنێ ژیان بەسەر دەبەن. له‌سه‌ره‌تای به‌ یه‌ك گه‌یشتنیانه‌وه ‌هه‌تا ناوەڕاستی تەمەنیان، فاتیمە دوازدە جاران دوگیان دەبێت. هەر دوازدە ‌نێرینە دەبن. به‌دبه‌ختی ڕویان تێدەکات هندەک مندالیان بە ناتەواوی پێیدا دەبن و دەمردن. هندەکیان بە دەرد و نەخۆشی دەمرن. هەتا تەمەنی پەنجا شێست سالییان، تەواوی مندالەکانیان جوانەمەرگ دەبن و لەناو دەچن. شینۆ و فاتیمە وەک دوو هاوسەری ئومێد بڕاو و دەست و قەدەم شکاو،  دلیان بەهیچ خۆش نابێت. ئیدی بەو هۆیەوە هەردووکیان تووشی بێ هێزی و شەکەتی دەبن و ڕۆژ لەدوای ڕۆژ لاشەیان بێتواناتر دەبێت. هەردوکیاشیان سۆفی و تۆبەداری تەریقەتی نەقشبەندی بونە لەسەر دەستی شێخ ڕەشید لۆلانی.

ئەو سەردەمیش حوجرەی لۆلان هەڕەتی فێرکاری و پێگەیاندنی فەقێان و خوێندنی ئایینی بووە. شینۆ ته‌مه‌نی به‌سه‌ر ده‌چێت و ته‌ندروستیی ناله‌بار ده‌بێت. بەر لە مردنی، وەسیەت ڕادەگەینی بە شاهێد و دیاریکراو، هەرچی زەوی و عەردی هەیبوو لە گوندەکانی جۆرت و ئەلموشی ژێری و بڕەپیر و بەنێ، هەمووی دەبەخشیتە حوجرەی سەر بە خانەقای شێخ ڕەشید لۆلانی. شینۆ بڕوای وابووە کە بەرهەمی ئەو ملک و ئەملاکی بە حوجرەی بەخشیوە، دەبێتە پشتگیری و خێر و بێر بۆ زیادتر پەرە پێدانی خوێندنی ئایینی. لەپاش نەزر کردنی ملک و مالی بە حوجرەی لۆلان، دەرەدی سولکێ و به‌شه‌ك له ‌ملكی گوندی به‌نێ بۆ فاتیمەی هاوسەری دیاری دەکات. پاشان کە شینۆ کۆچی دوایی دەکات، فاتیمەش لە بارێکی قورسی دەروونیدا بە تەنیا بەبێ مێرد و مندال ژیان دەگوزەرێنی و هیچ سود لەو ملک و مال نابینێ. سەرەڕای بێ دەرەتانی و تەنیایشی، هەر لە سولکێ دەمینێتەوە. ژیان چه‌نده ‌سخت و ناله‌بار بووه ‌له‌و ناوچه‌دا، شه‌ڕی به‌ینی شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی و شێخ ڕه‌شید لۆلانیش هه‌رده‌م كاره‌سات و وێرانه‌ی به‌سه‌ریاندا هێناوه‌ و ژیانی سەختتر کردووە. هه‌رده‌م جێی ژیانیان ته‌واو گه‌رم نه‌بووه‌، به‌هۆی ئه‌و ململانێوه‌ ئاواره‌ و مال سوتایی بوینه‌وه‌. فاتیمه ‌زۆر هیلاك ده‌بێت به‌ده‌ست ئاواره‌بون و بێ مالی و بێكه‌سیه‌وه‌. لە هەژاری و دەستکورتی و ته‌نیاییدا ناچار دەبێت هەتا ئاوارە بوونی سالی ١٩٥٩ هه‌ر لەناو ئەشکەوتی سولکێ ژیان بەسەر دەبات. هه‌ر به‌و هۆیه‌وه‌، شكه‌وتی سولكێ ناوی فاتیمه‌ی به‌سه‌ردا بڕابوو. پێیان ده‌گۆت، "شكه‌وتی فاته‌شینكێ." ( واته ‌شكه‌وتی فاتیمه‌ی شینۆی ) بۆ چه‌ندین جاران كه ‌له ‌ئاواره‌یی ده‌گه‌ڕانه‌وه‌، فاتیمه‌ ژیانی له‌ناو ئه‌و ئه‌شكه‌وتدا به‌سه‌ر ده‌برد. هه‌تا دواجار له‌سالی ١٩٥٩ ده‌كه‌ونه‌ به‌ر هێرشی به‌ربه‌لاوی شه‌عب شه‌عبانێ. له‌شكری بنه‌ماله‌ی بارزانیش بە هاوکاریی شوعیەکان له‌په‌نای هێزی شه‌عبدا، زۆر بێ ویژدانانه ‌په‌لاماری هۆزی برادۆستیان داوه ‌و گونده‌كانیان كاول و وێران كردون و خه‌لكانی ئه‌و ده‌ڤه‌ر ڕه‌ویان كردوه ‌بۆ كوردستانی توركیا و به‌شكیشیان كه‌وتینه‌ ناو كوردستانی ئێران هه‌تا سالی ١٩٦٢ ئه‌و كاتی ته‌سلیمی ده‌وله‌تی عێڕاق بوینه‌وه‌.

كۆچی دوایی فاتیمه‌:

پاشان كه‌ئاواره‌كانی برادۆست ناچار دەبن پەیوەندی بە دەولەتی عێڕاق بکەنەوە و لە سالی ١٩٦٢ تەسلیمی عێڕاق دەبنەوە و پەرت و بلاوی هه‌ولێرێ و ده‌شتی هەولێرێ دەبن، فاتیمەش لە گەڕەکی باداوانی هەولێر له‌ژورێكی بچوكدا ژیان به‌سه‌ر ده‌بات. زۆر جاران من له‌ته‌مه‌نی مندالیدا سه‌ردانیم ده‌كرد. یه‌كسه‌ر ده‌ستی له‌رزۆكی له‌ملی ده‌كردم و له‌ته‌نیشت ‌خۆی دایده‌نام. خواردن و شه‌كرۆكه ‌و هه‌رچیه‌كی هه‌یبا، بۆی ده‌هێنام. زۆربه‌ی خواردن و شته‌كانی له‌حه‌د به‌ده‌ر سور و پڕ خوێ بون. جار هه‌بوو چایه‌كه‌شی هه‌ر سور بوو. منیش مندال بوم كه ‌ده‌هاتمه‌وه‌ پرسیارم ده‌كرد و ده‌مگۆت، بۆچی شته‌كانی داپیره‌ فاتیمه ‌هه‌مووی هه‌ر سورن‌؟ دایك و باوكم ده‌یان گۆت، "ئاخر دوازده ‌جاران جه‌رگی سوتاوه‌،" واته ‌دوازده ‌مندالی لێ مردون و ناخ سوتاو بووه‌. بۆیه ‌هه‌ر شتی سور و به‌خوێ ده‌خوات و قه‌ناعه‌تی به‌شتی بێ خوێ ناهێت." به‌هه‌رحال له‌سالی ١٩٦٤ له‌باداوا، نەخۆش کەوت. بەو نەخۆشی كۆچی دوایی كرد و مال ئاوایی له‌ژیانی هه‌جه‌مه‌رگی و ده‌رده‌سه‌ری كرد و چووه ‌ناو خه‌وی نه‌بڕاوه‌. چه‌ند شتێكی كه‌می میراته ‌بون و له‌پاش به‌جێمان. له‌هه‌موویان سه‌رنجڕاكێشتر، كلاوێكی سۆر و خڕ و درێژی توركیی له‌سه‌ر بوو شه‌ده‌ و هه‌وری ‌و پۆشیی به‌سه‌ردا به‌رده‌دانه‌وه‌. ئه‌و كلاوه‌یان ده‌ست دابوێ، ده‌بینن زۆر له‌وه‌زنی نۆرمالی خۆی گرانتره‌. ده‌یدڕێنن و ده‌بینن كۆمه‌له ‌پاره‌یه‌كی ئاسنی ئه‌و سه‌رده‌می تێدا ده‌بێت. پاره‌كانیان به‌سه‌ر یه‌كتردا به‌ش كردبوو. زەوی و زارەکانیشی بونە میراتە و بۆ باپیرم مانەوە. ئیتر ژیان ئه‌وهایه‌. هه‌ر مالێكی نه‌مانخوارد، ده‌بێته ‌میراته ‌و ئه‌وانه‌ی دوای خۆمان هندێکی لێدەخۆن و هندێکیش بۆ خەلکانیدی بەجێی دەهێلن. بەلاش نەگۆترایە (مالی نەخۆری، بۆ چەکمەبۆری). ڕەحمەت لەوانەی مالی خۆیان دەخۆن و لێناگەڕێن هەمووی ببیتە میراتە.