بوڕهان ئاغا دزەیی خاوەنی حسارێکی زەبەلاح بوو لە گوندی مەلاعومەر. دیارە هەر لەسەر (تەسلیح زراعی) بوڕهانیش وەک هەموو ئاغاواتیدی لە حکومەت پشتڕێ ببوو و ببووە(پێشمەرگە) واتە چەتە بەناوی کوردایەتییەوە. پاش ڕوداوی بەینی مامە و مەرعی بە ناچاری باپیرم حەمەد و شێخۆ ناوخۆش و چەند کەسێكیدی گەیشتنە یەکتر و سەردانی بوڕهان ئاغایان کرد و داوایان لێیکرد کە حساریان وێداتەوە هەتا ئاوارەکان لەو گوند بێ ڕێگەی و نوانی نەبن.
بەهۆی بوڕهان ئاغاوە پەیوەندیی ئەو ئاوارانەی گوندەکانی مەلاعومەر و چەمەدوبز بەردەوام و خۆش بوو لەگەل پێشمەرگەی ئەو دەشتانە. كه‌چی، سه‌ره‌ڕای ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ش، ئێواره‌یه‌ك چ پیاو لە مال نەبون و زۆربەی ناردرابونە دەوامی فرسانی. بووە ترس و گۆتیان مالی بارزانی چەند مەفرەزەیەکی پێشمەرگەی ناردووە بۆ ئەو دەشتە و لەوانەیە ئەوشۆ بەسەر مالە ئاوارەکانی سۆفیاندا بگرن و هەموویان سەر ببڕن و بکوژن. شەوێ لەناو مال و خێزاندا بووە گریە و ترسێك کەس نەیتوانی ئارامگرانە داکاسێت. پێشتر هندێك مالە بۆتی ( بۆتی چەند بەرە بابێکین لەناو گۆرانان کە پێیاندەگۆترێ حەفت تیرە)( عه‌شائێر سه‌بعه) خوێن لێکەوتوو بون و لەو گوندە جێنشین ببون. کە ئەو هەوالەیان پێگەیشت، براگەورەیان ناوی خەلیل سالح بۆتی بوو. کاتێك بینیمان خەلیل بۆتی سەرجەم برا و ئامۆزاکانی خۆی کۆ کردبونەوە و هەر هەموویان بە چەکەوە هاتن و لە دەورەی حسارەکە دابەش بون. بە مال و خێزانی ئێمەیان گۆت،” بڕۆن بێ ترس بخەون، ئەو کاتی کەسێك دەگاتە ناو حسارێ، کە بەسەر لاشەی ئێمەدا دەرباز ببێت.” ئەو شەوی هەتا بەیانی ئەو بۆتیانە پاسەوانیان لە مال و خێزانی برادۆستە ئاوارەبووەکانی ئەو گوندە کرد. ئەو کاتی تەمەنم لە دەوری نۆ سالان بوو. بەس هەرگیز مەردایەتی و پیاوەتیی بۆتیەکانی ئەو گوندی لەبیر ناکەم، بەتایبەت خەلیل سالح بۆتی.
ئێمه هه‌تا سالی ١٩٧٠ له‌وێ ماینه‌وه. چه‌ند مشكلیه‌یه‌ك له‌و گوندانه له به‌ینی سۆفیه‌كان و خاوه‌ن زه‌وی و دەخل و دانی ئه‌و گوندان دروست بون. دیاره زه‌ره‌ر و زیان شتێكی تاله. هه‌موو كه‌سێك پێی قبول ناكرێ. سۆفییه‌كانیش خاوه‌ن مه‌ڕومالات بون. زۆر جاران شوانەکان کار و بەرخ و مه‌ڕیان به‌رده‌دانە گه‌نم و جۆی گولدایی و خاوه‌نەكان له پێشوه ده‌ستیان به گریان ده‌كرد. ئه‌گه‌ر شه‌ققه زلله‌یه‌كیشیان له شوانكارێك دابا، ئه‌وا سۆفییه‌كان وه‌ك ڕه‌وه كه‌متیار هێرشیان ده‌كرده سه‌ریان و داركاریان ده‌كردن. هه‌ر له‌سه‌ر زه‌ره‌ر و زیان، ڕۆژێك سۆفییه‌كان له‌گه‌ل بوڕهانی برازای خه‌لیل بۆتی به‌شه‌ڕ چون و به تفه‌نگان داڕسانه یه‌كتر. خه‌لیل بۆتی ترسا کە خوارزاكانی بكوژرێن و ژیانیان لێ تێك بچیت. هه‌ستا چووه سه‌ر خوارزاكانی و هه‌موویانی چه‌ك كردن. سۆفییه‌كانیش بوڕهان و برا‌كانی بوڕهان، واته خوارزاكانی خه‌لیل بۆتیان گرتن و به لێدان و ده‌ستبه‌ستراوه‌یی له‌ناو هۆله مه‌ڕێكیان به‌ند كردن. ناچار خه‌لیل هانای بۆ حاجی محه‌مه‌د لۆلانی و کاربەدەستانی برادۆست برد. ئەوانیش له هه‌ولێره‌وه چه‌ند كه‌سێكیان ناردن و خوارزاكانی خه‌لیل ئازاد كران. ئه‌وه‌ش دیاره پاداشتی خه‌لیل و خوارزاكانی بوو كه له حالاتی ته‌نگانه‌دا شه‌و هه‌تا به‌یانی پاسه‌وانییان له مال و خێزانی ئێمەی ئاوارە كرد.
ئایی نادادپەروەری و نائاگایی کۆمەلگا، چ دەردێکی کوشندەی!
No comments:
Post a Comment